Door aangescherpte hypotheekregels lenen banken niet meer dan honderd procent van de woningwaarde van een koopwoning uit. Dat betekent dat woningkopers meer eigen geld moeten inleggen bij de aankoop. Vooral starters komen hierdoor in de problemen. Daarom lenen steeds meer starters via een ‘familiehypotheek’.
De familiehypotheek is een speciale hypotheek die huizenkopers de mogelijkheid geeft om tegen aantrekkelijke voorwaarden geld te lenen bij familie. Omdat er aan de hoogte van een familiehypotheek geen restricties zitten, is het een goede manier om aan voldoende vermogen te komen voor de aankoop van een huis.
Bovendien kun je een hypothecaire familielening, mits de uitleners geen aanspraak willen maken op het hypotheekrecht, onderhands afsluiten. Dat betekent dat je niet naar een notaris hoeft om de afspraken te laten vastleggen. De familielening is wel altijd aan bepaalde regels en voorwaarden gebonden. Zo moeten de gemaakte afspraken zwart op wit worden gezet, waarin in ieder geval de hoofdsom, de looptijd, het rentepercentage en de manier van aflossen worden opgenomen. De lening moet annuïtair of lineair worden afgelost en mag alleen worden gebruikt voor de aanschaf van een woning, waar de gelduitlener zelf niet gaat wonen.
Daarnaast stelt de fiscus als eis dat er een ‘zakelijke rente’ wordt betaald. Dat betekent dat de hypotheekrente die wordt gerekend niet hoger of lager mag zijn dan een kwart van de op dat moment geldende bankrente. Wordt er aan alle voorwaarden voldaan, dan kan de lener de hypotheekrente van de belasting aftrekken. Ook voor de familieleden zit er een voordeel aan de familielening. De rente die zij op dat moment ontvangen is namelijk onbelast. Het is fiscaal dus slimmer om een hogere rente te rekenen.
Wie liever geen hoge rente vraagt, kan de rente bovendien compenseren aan het einde van het jaar. Ouders mogen de ontvangen rente tot een bedrag van €5.363 namelijk belastingvrij terugschenken via de schenkingsvrijstelling. Daarmee profiteert de lener dubbel: eerst met de renteaftrek, daarna met een belastingvrije gift. De rente kwijtschelden is daarentegen geen goed idee. Wordt het bedrag niet daadwerkelijk overgemaakt, dan vervalt het recht op belastingaftrek.
Hoewel de lening onderhands kan worden afgesloten, is het voor zowel de lener als de uitlener wel verplicht om de belastingdienst van de lening op de hoogte te stellen. Dat moet bij de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting.