De toekomst van starters op de woningmarkt lijkt steeds minder rooskleurig. Aangescherpte leenregels en de oplopende huizenprijzen zorgen ervoor dat steeds minder starters een woning kunnen bemachtigen. Het afgelopen kwartaal werden er 7 procent minder startershypotheken afgesloten dan een kwartaal eerder.
Het totale aantal hypotheken steeg het afgelopen kwartaal daarentegen juist sterk, blijkt uit cijfers van adviesbureau IG&H. De gemiddelde hypotheek liep op tot €287.000; het hoogste gemiddelde hypotheekbedrag ooit. De gemiddelde hypotheeksom van starters was het afgelopen kwartaal €232.000. Voor starters met een middeninkomen – tot €44.000 bruto op jaarbasis – is de maximale hypotheek zelfs niet hoger dan €207.000. Dat betekent dat starters tienduizenden euro’s aan eigen vermogen moeten inleggen om een woning te kopen.
Met name in de grote steden en in de Randstad kom je met dat bedrag niet ver. Woningen met een ‘startersprijs’ tot €200.000 euro zijn nauwelijks meer te vinden. Het aantal starterswoningen in Amsterdam nam op jaarbasis met bijna 70 procent af, in Utrecht met 40 procent en in Den Haag en Rotterdam met 30 procent, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging voor Makelaars (NVM). Woningen die wél voldoen aan de eisen, trekken enorm veel concurrentie aan. Door de grote vraag worden de prijzen van kleine appartementen verder opgedreven.
Met name de concurrentie van beleggers die woningen kopen voor verhuur is voor starters een obstakel. Uit recent onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt bovendien dat starterswoningen die verkocht worden aan een belegger daarna onbereikbaar zijn voor middeninkomens. De gevraagde huurprijzen liggen dusdanig hoog dat middeninkomens die huur niet kunnen opbrengen. Dit bemoeilijkt de positie van starters op de woningmarkt nog meer. De gemiddelde huurprijs van een appartement steeg het afgelopen kwartaal met 11 procent, tegenover 7 procent voor eengezinswoningen.
Overigens pakt de bloei van de woningmarkt niet voor iedereen negatief uit. Voor doorstomers is de huidige markt gunstig, onder meer door de historisch lage rente. Dat de markt voor doorstromers aantrekkelijker is, blijkt ook uit het consumentenvertrouwen gemeten door de ABN Amro Bank. Het vertrouwen van oudere huizenkopers is aanzienlijk hoger dan het vertrouwen onder jongeren.