Hoewel huizen in de Randstad ver boven de vraagprijs worden verkocht, gaat de bloei van de markt vooralsnog aan honderdduizenden huizeneigenaars voorbij. Ruim 340.000 woningen in Nederland staan ‘onder water’ en zijn minder waard dan de aankoopprijs. Met name in het oosten en het zuiden van het land worden sinds het begin van dit jaar nog steeds veel woningen met verlies verkocht.
Om tot die conclusie te komen, vergeleek vastgoedonderzoeker Calcasa aankoopprijzen met de werkelijke verkoopprijzen van vorig jaar en het begin van dit jaar.
Vooral woningen die werden aangekocht in 2007 of 2008 werden in de afgelopen anderhalf jaar met verlies verkocht. Meer dan de helft van alle huiseigenaren moest genoegen nemen met een lagere verkoopprijs dan de oorspronkelijke prijs bij aankoop. In totaal waren dit 17.000 huizen. Van de woningen die werd aangekocht na 2008 moesten nog eens 18.000 eigenaren een verlies accepteren.
Gelderland en Overijssel lijken het hardst getroffen door de crisis. De huizenprijzen daalden daar sinds 2008 sterk en de woningwaardes zijn nog steeds niet op datzelfde niveau; bijna alle woningen die in 2008 werden aangekocht zijn in die provincies nog steeds minder waard dan de aankoopprijs. Het verschil met het westen van het land is groot: daar staat slechts een op de vijf woningen onder water. In Utrecht, Amsterdam en Rotterdam doen woningeigenaren hun huis zelfs voor gemiddeld 10 tot 15 procent méér van de hand dan dat zij het in 2008 kochten.
Volgens Rogier van der Hijden, directeur van Calcasa, is het verschil tussen oost en west te verklaren door het gebrek aan grote steden in het oosten. De Achterhoek - samen met Zuid-West Gelderland de slechtst presterende regio - heeft bijvoorbeeld geen echt grote steden die de woningmarkt in de omliggende gebieden mee omhoog trekken. “Veel mensen willen nou eenmaal in de grote stad wonen. Maar als je daar niet meer normaal een woning kunt kopen, is het logisch dat je in de directe omgeving gaat kijken. Daar profiteren omliggende gemeenten van”, legt Van der Hijden het Financieele Dagblad uit.
Toch komt de woningmarkt in het oosten langzaamaan weer in beweging, zelfs in de Achterhoek. “De prijzen in de regio zijn in de crisistijd heel hard gedaald, maar ze stijgen nu weer met tienduizenden euro’s”, meldt makelaar Henriette van Vessem uit Zoelen aan de Volkskrant. “We zien ook kopers uit de randstad deze kant op komen.”
De stijgende lijn in de woningmarkt blijkt ook uit cijfers van de Nationale Hypotheekgarantie: een hypotheekgarantievoorziening tot 247.500 euro. Het eerste kwartaal van dit jaar werden er slechts 651 declaraties ingediend, tegenover 949 declaraties in het eerste kwartaal van 2016.