De kansen van starters op de woningmarkt nemen steeds verder af. Nu de woningmarkt in veel steden is hersteld van de crisis, raken starterswoningen op. In april van vorig jaar konden woningkopers kiezen uit 137.000 woningen, vorige maand waren dat er slechts 103.000; een daling van 33 procent.
Met name het aantal appartementen en woonhuizen met een vraagprijs tot 200.000 euro neemt snel af. Ook nieuwbouw in die prijsklasse is schaars. In april van dit jaar stonden er slechts 35.000 woningen onder de twee ton te koop, 20.000 minder dan een jaar eerder. “Er zijn steeds minder woningen beschikbaar waar potentiële kopers voor in aanmerking komen”, verklaart Mark de Rijke van De Hypotheekshop aan het AD.
Die daling vertaalt zich ook in een afname van het aantal hypotheekaanvragen. Vorige maand daalde het aantal aanvragen met maar liefst een vijfde ten opzichte van maart. Dat is een flink contrast met het eerste kwartaal van 2017, het beste kwartaal van de afgelopen vijf jaar.
De tekorten raken vooral starters. Naast dat er minder huizen te koop staan, stijgen ook de huizenprijzen. Veel prijzen komen hierdoor boven het maximale hypotheekbedrag van nieuwkomers op de woningmarkt of boven de NHG-grens van 245.000 euro uit. Ook goedkopere kluswoningen vallen voor starters af. De maximale hypotheekgrens ligt op 101% van de totale koopsom van een woning. Huizenkopers hebben hierdoor een flinke eigen spaarpot nodig om een verbouwing te kunnen financieren. Bij starters ontbreekt die financiële draagkracht.
In totaal staan er in Nederland zo’n 200.000 starterswoningen te weinig in de verkoop, schat de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM). Tekorten spelen niet alleen in regio’s waar de woningmarkt al langere tijd oververhit is, zoals Amsterdam en Utrecht, maar ook in steden rondom Den Haag, Noord-Brabant, Nijmegen en steden in het noorden en oosten van Nederland is de vraag veel groter dan het aanbod. “Er is de afgelopen jaren structureel te weinig gebouwd”, reageert zegsman Roeland Kimman.
De vraag naar goedkopere woningen loopt naar verwachting verder op. Buiten het woningtekort is kopen op dit moment namelijk wel gunstig: de hypotheekrente is laag en de regels rondom het afsluiten van hypotheken worden ieder jaar strenger. Huurprijzen stijgen daarentegen, dus veel huurders besluiten te kopen. Ook het aantal eenpersoonshuishoudens groeit.
De oplossing ligt volgens de Hypotheekshop en de NVM in het bouwen van nieuwe en vooral betaalbare woningen. Naar berekening moeten er jaarlijks zo’n 80.000 woningen worden bijgebouwd, met name rond de grote steden. “Hier ligt de belangrijke taak voor overheden en het rijk om nieuwbouwprojecten naar voren te halen”, aldus De Rijke.