De strenge normen die bepalen hoeveel iemand maximaal mag lenen, brengen het herstel van de woningmarkt in gevaar. Dit blijkt uit onderzoek dat de TU Delft in opdracht van de Nederlandse vereniging voor ontwikkelaars en bouwondernemers (NVB) heeft uitgevoerd. De normen houden onvoldoende rekening met individuele situaties en er worden overdreven buffers gehanteerd.
De normen van het NIBUD zorgen er in combinatie met andere maatregelen voor dat huizenkopers tegenwoordig een stuk minder kunnen lenen dan vroeger. Dit leidt er volgens de onderzoekers toe dat veel mensen geen huis kunnen kopen, terwijl zij dit eigenlijk wel kunnen betalen. Veel van hen zien zich hierdoor genoodzaakt om een particuliere huurwoning te betrekken, wat meestal hogere loonlasten met zich meebrengt. Door de verminderde vraag zal de woningmarkt zich later herstellen, vrezen Peter Boelhouwer, hoogleraar Woningmarkt aan de TU Delft, en Karel Schiffer, oud-directeur van de Nationale Hypotheek Garantie. Veel verkopers zullen hierdoor met een onder water staande woning blijven zitten.
De onderzoekers zouden liever zien dat hypotheekverstrekkers een individuele inkomenstoets uitvoeren. Hierbij zou rekening gehouden moeten worden met de gezinssamenstelling, het inkomen en het opleidingsniveau van de aanvrager. Volgens Rob Mulder, directeur van Vereniging Eigen Huis, zouden banken de NIBUD-normen slechts als richtlijn moeten zien. Ze zouden de mogelijkheid moeten hebben ervan af te wijken, bijvoorbeeld wanneer een aanvrager al jaren meer huur betaalt dan de maximale hypotheeklasten.